Son mesaj - Gönderen: Recep Ergin - Salı, 01 Kasım 2011 23:40
Sitemizin yeni hali www.gumushane.gen.tr/v2 adresinde test edilmektedir. Lütfen belirli aralıklarla ziyaret ederek, yaşadığınız aksaklıkları ve önerilerinizi admin@gumushane.gen.tr adresinden veya buradaki formdan bize bildirin.
Ahşap mimarimizin güzeli Serender; Doğu Karadeniz Bölgesi'nde insan yiyeceklerinin kurutulması, depolanması ve çeşitli bakımlardan korunması için yapılan ahşap mimarlığın güzel bir örneğidir. Serender denilen ve özellikle mısır ambarı olarak kullanılan küçük yapılar eski evlerimizin vazgeçilmez komşularıydılar. Her evin yanında görülen küçük, zarif, ahşap yapılar, eski mimarinin en güzel mümessilleri ve gövdesi üzerinde ki süsleme bölümleri ile de en güzel ağaç oyma eserleri idiler.
Gümüşhane'nin Torul ve Kürtün İlçelerinin köylerinde evlerin yanı başında yer alan ve kültürümüzün bir parçası olan serender'ler , 80-100 yıllık süreç içerisinde işlevlerini tamamlayarak gelişen teknolojiye karşı direnmeye çalışıyorlar. Artık sadece nostalji olarak hayatlarına devam eden Serender'ler ata yadigarı olarak yeni kuşaklara miras olarak kalmaya devam edecek. Serenderlerin mimari güzelliklerini ve zarafetlerini bir tarafa bırakarak işlevlerine bakalım. Geçmiş dönemde ekmek hammaddesi olan mısırı kurutmak ve saklamaktı. Mısırdan başka ceviz ,fındık, hurma ve fasulye ve tahıllar Serender'lerde kurutulurdu. Karadeniz havasının rutubetli oluşu nedeniyle saydığımız ürünlerin çürümeden kuruyabilmesi için Serender'ler dizayn edilirken içi rüzgar alacak şekilde yapılmıştır. Ahşaptan kafes biçiminde delikli olarak yapılan Serender bir veya iki cephesi içeriye devamlı hava girmesine sebep olur ve kurutma işlemini yerine getirir.
Dört direk üzerine kurulan Serender altı tamamen boştur. Dört adet direk üzerinde birer yuvarlak ağaç tekerlek bulunur ve onların üzerine de Serender'in gövdesi yerleştirilmiştir. Bu ağaç tekerleklerin sebebi Serendere fare ve diğer zararlıların çıkmasını engellemek içindir. Yine aynı sebeple sabit bir merdivenleri de yoktur. Serendere çıkılacağı zaman portatif merdiven getirilerek,Serenderin gövdesinde bulunan çıkıntıya merdiven dayandırılarak içerisine girilir.
Kurutulacak olan mısır ve diğer yiyecekler Serender pencerelerindeki yatay ağaç kollara asılır ve kuruduktan sonra Serender içerisine alınarak orada muhafaza edilir. Görüldüğü gibi, evlerimizde önemli bir işlev gören ve özel bir mimariye sahip olan Serenderler, bugün Karadeniz illerimizde yaşayan kültürümüzün bir örneğini oluşturmaktadır. « Engin DOĞRU »
