Muharrem ayının gelmesi ile birlikte evlerimizde yer eden, sevdiklerimizle paylaştıkça lezzeti artan aşure tatlısı yüksek enerji içeriği ve çeşitli besin ögeleriyle çok faydalı bir çorbadır. Belli bir tarifi olmayan aşure çorbasının (tatlısının) içeriği yöreden yöreye farklılaşsa da çeşit çeşit taze ve kuru meyve, yağlı tohumlar (kuruyemişler), tahıllar, kuru baklagiller, şeker ve baharatıyla tek başına tüketildiğinde bile sağlıklı ve dengeli bir öğün oluşturur. Özellikle yüksek enerji gereksinimi olan sporcu ve işçiler, kilo almak isteyenler, büyüme ve gelişme evresindeki çocuklar, gebe ve emziren anneler için faydalı, lezzetli ve sağlıklı bir tatlı seçeneğidir. Sadece muharrem ayında değil yılın her döneminde dengeli bir biçimde tüketilmesi gereken aşurenin faydalarına gelin birlikte bakalım.
Aşure, çeşitli besin gruplarının bileşimi olduğundan vücudun yağ, karbonhidrat ve protein ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur. Ana maddesi buğdayla (yarma, dövme) birlikte kuru fasulye, yeşil mercimek, nohut gibi kuru baklagiller olan aşure tatlısı yada çorbası içerdiği bu ürünlerle bitkisel protein içerir. Et ve hayvansal kaynaklı gıda tüketmesi sınırlı olan veya tüketemeyen bireyler için protein kaynağıdır. Hayvansal kaynaklı besin içermediği için kolesterol içermez. İçeriğindeki taze ve kuru meyvelerle, tahıl, kuru baklagil ve üzerine eklenebilen yöreye göre değişen çeşit çeşit kuruyemişiyle bol miktarda lif içerir. Dolayısıyla kabızlık sorunu çekenler ve sindirim problemleri yaşayanlar için için uygun bir besindir. Aynı zamanda kanser, kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltır. Aşureye katılan kuru kayısı, incir, üzüm ve farklı kuru meyveler demir yönünden zengindir, kansızlığa iyi gelir. Yine bileşimindeki kuru meyveler, nar, portakal gibi taze meyvelerle vitamin-mineral kaynağıdır, antioksidan içeren bir tatlıdır. Meyvelerle gelen A, C, E vitaminleri, kalsiyum, demir, magnezyum, tahılla ve kurubaklagillerle gelen B grubu vitaminleri, çinko, fosfor ve yine üzerini süslemek için kullandığımız ceviz, fındık gibi kuruyemişlerle gelen önemli yağ asitleri(omega-3, omega-9), vitamin, mineral aşureyi besleyici bir tatlı haline getirir. Cilt sağlığı, ruh ve sinir sağlığını destekler. Şeker oranı da fazla olan aşurenin üzerine eklediğimiz tarçın kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur.
Faydalı ama ölçülü tüketilmeli!
Şekersiz aşure; tahıllar ve yoğun meyve içeriğinden dolayı karbonhidrat miktarı yüksek bir tatlıdır. Ancak bu karbonhidrat sağlıklı olan kompleks karbonhidrattır. Dolayısıyla karbonhidrat oranı yüksek olan bu tatlının şeker miktarının çok az tutulmasına özen gösterilmelidir. Şeker yerine besleyiciliğini artırmak için bal, pekmez kullanabilir, kuru meyvelerin miktarını artırabilirsiniz. Yine kalori değerini düşürmek için şeker yerine tatlandırıcı kullanabilirsiniz. 1 kase aşure (200 gr) 400 kaloridir. Şeker oranı yüksek olan aşure tatlısını fazla kilo problemi ve diyabet hastalığı olanlar miktarına dikkat ederek tüketmelidir. Kalori miktarı yüksek olan aşureyi ana öğün olarak tüketebilirsiniz. Gün içerisinde tüketeceğiniz meyve ve ekmek porsiyonunuzu azaltarak ara öğünlerinizin birinde de tüketebilirsiniz.
Şekersiz Aşure Tarifi
Malzemeler: 2 su bardağı buğday, yarım su bardağı nohut, yarım su bardağı kuru fasulye, 10 adet kuru kayısı, 10 adet kuru incir, 1 su bardağı kuru üzüm, 6 adet karanfil, 1 adet kabuk tarçın, 1 yemek kaşığı toz tarçın, 1 çay bardağı çekilmiş ceviz içi, 1 çay bardağı taze nar, 3 yemek kaşığı süzme bal, 2 yemek kaşığı pekmez, 15 su bardağı su
Yapılışı: Buğday, kuru fasulye, nohut yıkanıp, ayıklanır ve 1 gün önceden su ile ıslatılır. Buğday, kuru fasulye ve nohut düdüklü tencereye alınır. Üzerine su eklenerek düdüklü tencerede 30 dakika pişirilir. Tenceredeki malzeme suyu yetersiz gelirse bir miktar daha kaynamış su eklenir. Karanfil, kabuk tarçın, kuru kayısı, kuru üzüm ve kuru incir yıkanır. Yıkanan incir ve kayısılar küp küp doğranır. İncir, kayısı, karanfil, kabuk tarçın ve üzüm düdüklü tenceredeki karışıma eklenir. Ardından bal ve pekmez eklenir. Tüm karışım dibinin tutmamasına dikkat edilerek, 10 dakika pişirilir. Kaselere paylaştırılır, üzerleri ceviz, tarçın ve nar ile süslenir.