Gümüşhane Devlet Hastanesi Kulak, Burun, Boğaz (KBB) Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ekrem Zorlu, antibiyotik kullanımına ilişkin yapılan en önemli yanlışlığın, grip nezle gibi viral rahatsızlıkların antibiyotik kullanımı ile tedavi edilmeye çalışılması olduğunu söyledi.
12-18 Kasım Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre ilaçların yüzde 50’den fazlasının uygun olmayan şekilde reçetelendiğini veya satıldığını kaydeden Zorlu, “Akılcı ilaç kullanımından kastedilen ise kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun sürede, uygun dozda, kendilerine ve topluma en düşük maliyetle sağlayabilmeleridir” dedi.
Antibiyotiklerin keşfedilmesiyle birlikte tüm dünyada bakteriyel hastalıklardan kaynaklı ölümcül rahatsızlıkların tedavi edilebilir hale geldiğini kaydeden Zorlu, “Antibiyotikler, hâlâ modern tıbbın birçok tedavisinde tartışmasız bir öneme sahiptir. Özellikle organ nakilleri, kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ve hatta birçok ortopedik cerrahi uygulamalar güçlü antibiyotikler sayesinde mümkün olmaktadır. Elbette uygun antibiyotik tedavisi; sağ kalım, komplikasyon ve kronikleşmenin önlenmesi, hastalık şiddet ve süresinin kısaltılması açısından önemlidir. İdeal antibiyotik kullanımı için; doğru tanı sonrası doğru antibiyotik; en uygun yoldan, etkin dozda, optimum aralıklarla, uygun süreyle verilmelidir. Doğru antibiyotik kullanımı için, mikrobiyolojik olarak kanıtlanmış bakteriyel bir enfeksiyonun varlığı mutlaka sorgulanmalıdır. Tanı açısından gerekli değerlendirme yapılmadan ve enfeksiyon olmaksızın antibiyotik kullanılması, seçilen antibiyotiğin yanlış olması, antibiyotik dozunun yetersiz veya aşırı olması, doz aralıklarının uygunsuz olması durumlarında antibiyotikler uygun kullanılmamış olur” diye konuştu.
Antibiyotik kullanımıyla ilgili yapılan yanlışları paylaşan Zorlu, “Antibiyotik kullanımına ilişkin yapılan en önemli yanlışlık, grip nezle gibi viral rahatsızlıkların, antibiyotik kullanımı ile tedavi edilmeye çalışılmasıdır. Ancak antibiyotikler yalnızca bakteriler üzerinde etkili olabilmektedir. Antibiyotiklerin, sanıldığının aksine viral enfeksiyonları yok etme, tedavi süresini kısaltma ya da yayılmasını durdurma gibi bir işlevi yoktur. Öte yandan, yanlış antibiyotik kullanımı bakterilerin antibiyotik tedavisine direnç kazanmasına yol açar. Bu durumda antibiyotik, gerçekten gerekli olduğunda hastalıkları tedavi edemez hale gelir” ifadelerini kullandı.
Antibiyotiklerin ateş düşürmediğini, ağrı dindirmediğini, virüslere bağlı enfeksiyonları tedavi edemeyeceğinin altını çizen Zorlu, “Yaygın ve yanlış kullanıldığında ise hızla direnç gelişen antibiyotik, esas etki beklediğimiz bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde de etkisiz hale gelir. Hekim reçete etmedikçe antibiyotik kullanılmamalıdır. Hastaların, daha önceki bir hastalığında kullandığı antibiyotiğin, tekrar benzer hastalığa yakalansa bile hekime danışmadan kullanmaması gerektiği konusunda bilinçli olması gerekmektedir. Özellikle grip ya da nezle gibi virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotiklerin tedavide yeri olmadığı unutulmamalıdır. Hekim önerisi sonrası reçete ile alınan antibiyotiğe, enfeksiyonu en etkili biçimde tedavi etmek ve direncin ortaya çıkma riskini azaltmak için antibiyotikler doğru dozda, doğru şekilde ve reçeteye uygun zaman aralıklarında alınarak uygun biçimde kullanılmalıdır. Hasta kendisini iyi hissetse bile tedaviyi hekimin belirttiği süreden önce sonlandırmamalıdır. Aksi takdirde faydadan çok zarar getirecektir. Artmış veya reçetesiz alınmış antibiyotikler yerine her zaman tıbbi reçeteli antibiyotikler kullanılmalıdır. Bu bilinçle hareket etmek toplum sağlığı açısından oldukça önemlidir” şeklinde konuştu.