Gümüşhane’de ilk kez bir köy kendi imkanları ile ürettiği bir ürünü yine kendi imkanları ile coğrafi işaretli ürün olarak tescil ettirdi.
İstanbul Ümraniye’de bulunan Gümüşhane Merkez Dölek Köyü Yardımlaşma ve Kültür Derneği’nce başlatılan ve Gebze Merkez Gümüşhane Dölek Köylüleri Derneği, Almanya Gümüşhane Dölek Köyü Derneği ve Dölek Köyü Muhtarlığının desteklediği çalışma sonunda 30.12.2019 tarihinde yapılan başvurunun yaklaşık 16 ay süren değerlendirme süreci tamamlanarak Gümüşhane Dölek Güveci 12 Nisan 2021 tarihi itibarıyla Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edildi. Tescile ilişkin duyuru Türk Patent ve Marka Kurumu’nun 15.04.2021 tarih ve 99 sayılı Resmi Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni’nde yayınlandı.
Gümüşhane Dölek Güveci markasının tescil edilmesi ile bu ürünün Dölek Köyü’ne ait özgün bir ürün olduğu ve malzemesi ve yapım şeklinin başka yerlerde yapılan çömleklere benzemediği teyit edilmiş oldu. Böylece Gümüşhane Dölek Güveci, Gümüşhane’nin 10. coğrafi işaretli ürünü oldu. Tescil edilmiş olmanın Gümüşhane Dölek Güveci’ne olan ilgiyi ve talebi artırması beklenmekte.
Gümüşhane Dölek Güveci’nin coğrafi işaretli ürün olarak tescil edilmesi ile şimdiye kadar yöresel olarak tanınan Gümüşhane Dölek Güveci artık tüm Türkiye’de ve somut olmayan kültürel miras listelerine eklenerek tüm dünyada bilinir hale gelecek.
Gümüşhane Dölek Güveci tescil dosyasını hazırlayarak başvuruyu yapan Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Coğrafya Bölüm Başkanı, Dölek köyü doğumlu Prof. Dr. Yılmaz Arı, Dölek köyünde yüzyıllardan beri güveç yapıldığını, köyün ekonomik girdilerinin en önemlilerinden birisinin güveç olduğunu ve güvecin her Döleklinin hayatında özel bir yere sahip olduğunu söyledi.
Prof. Dr. Arı, tescil sürecinde Dölekli tüm paydaşların uyum içerisinde çalıştığını ve sonunda köy adına ve Gümüşhane adına önemli bir kazanım elde edildiğini belirterek bu başarının, Dölek güveççiliğini ülkenin önemli somut olmayan kültürel miraslarından birisi olarak koruma ve gelecek nesillere aktarma konusunda yapacakları çalışmaların ilki ve önemli bir adımı olduğunu söyledi.
Ümraniye Gümüşhane Merkez Dölek Köyü Yardımlaşma Derneği Başkanı Salih Gergin de dernek olarak coğrafi işaret tescilini önemsediklerini ve tescil işlemlerini yakından takip ettiklerini dile getirdi.
Gebze Merkez Gümüşhane Dölek Köylüleri Derneği başkanı Yılmaz Katırcı ve Almanya Gümüşhane Dölek Köyü Derneği başkanı Salih Topuz da köy kültüründe önemli bir yere sahip olan güvecin coğrafi işaretli ürün olarak tescil edilmesinin bu kültürü geleceğe taşıyacak bir girişim olduğunu ve bundan memnuniyet duyduklarını ifade ettiler.
Köy muhtarı İlhan Çolak ise köyde yüzyıllardır yapılan bu faaliyetin tescil sürecinin başarılı bir şekilde sonuçlanmasından memnun olduklarını belirtti. Muhtar Çolak, süreçte önemli desteklerini gördükleri Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı, Gümüşhane Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Gümüşhane Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ve Gümüşhane İli ve İlçeleri Yardımlaşma ve Kalkındırma Derneği Başkanı Tahsin Söğüt ve başkan yardımcısı Muammer Korçil’e teşekkür ettiklerini ifade etti.
Gümüşhane Dölek Güveci’nin satıldığı yerlerde bundan sonra aşağıdaki amblem bulundurulacak.
Coğrafi işaret tescilinin çeşitli faydaları ve avantajları vardır. Coğrafi işaret bir ürünü tanımlar ve üretimin bu tanımda yer alan kriterler ve kurallara göre yapılmasını sağlar. Coğrafi işaret ürünün tanınırlığını artıracağı için üreticilerin daha fazla gelir elde etmesini sağlar. Ayrıca coğrafi işaret kırsal toplumların sürdürülebilir kalkınmasına katkı yapar. Coğrafi işaretli ürünler genel anlamda turizmi de geliştirir. Bunlara ek olarak coğrafi işaret somut olmayan kültürel mirasın korunması ve aktarılmasında da anahtar bir rol oynar.