Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Gümüşhane İl Müdürlüğü, yaklaşık 8 bin kişinin yurtdışında yaşadığı Kelkit ilçesine bağlı eski adı Pekün olan Ünlüpınar beldesinde bilgilendirme toplantısı düzenledi.
Kurumun Ünlüpınar Belediyesi iş birliğiyle yaptığı bilgilendirme toplantısına yurtdışında bulunan dernek başkanları ve çok sayıda gurbetçi vatandaş katıldı.
Sosyal Güvenlik il Müdürü Eyyüp İslamoğlu tarafında yapılan sunumda yurtdışında yaşayan vatandaşların sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri, yurtdışı borçlanması, emeklilik şartları ve genel sağlık sigortalılığı konularında bilgi verdi.
Yurtdışı borçlanmasından bahseden İslamoğlu, şu bilgileri aktardı:
“Ülkemiz ile Sosyal Güvenlik Antlaşması imzalanmış ülke olsun veya olmasın yurtdışında çalışan Türk vatandaşları yurtdışında geçen hizmetlerini ve ev kadınlığı sürelerini ülkemiz sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla borçlanabilirler.
Borçlanma kapsamındaki süreler yurtdışında geçen sigortalılık süreleri, bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri, ev kadını olarak geçen sürelerdir.
Yurtdışı hizmet borçlanmasından yararlanabilmek için borçlanma yapmak istediği sürelerde Türk vatandaşı olmak, ev kadınlığında geçen süreleri veya hizmetleri belgelendirmek ve yazılı istekte bulunmak şartları aranır.
Yurtdışı hizmet borçlanmalarında, “Türk vatandaşı olmak” şartı, borçlanılması istenilen sürelerde ilgilinin Türk vatandaşı olması gerektiğini ifade eder.
Yurtdışı hizmet borçlanması için ilk olarak ne yapılmalıdır?
Yurtdışı hizmet borçlanması yapabilmek için öncelikle Yurtdışı Hizmet Borçlanma talep dilekçesi doldurulmalıdır.
Bu belge dışında yurtdışı hizmet borçlanması isteğine dair yazılı dilekçe ile yapılan başvurular da kabul edilir. Ancak, dilekçede yer alan bilgiler, borçlanma işlemini sonuçlandırmakta yeterli değil ise ilgiliden Yurtdışı Hizmet Borçlanma talep dilekçesinin doldurulması istenir.
Yurtdışı Hizmet Borçlanma talep dilekçesi örnekleri Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri /Sosyal Güvenlik Merkezlerinden temin edilebileceği gibi, başvuru sahiplerince Sosyal Güvenlik Kurumu web sayfasından temin edilebilir.
Yurtdışı Borçlanma başvurusu yaparken Yurtdışı Borçlanma Talep dilekçesi ile birlikte sizden hangi belgeler istenir?
Yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılması için bunların borçlanma başvuru sırasında belgelendirilmesi zorunludur. Yurtdışı hizmet borçlanması başvurularında Yurtdışı Hizmet Borçlanma talep dilekçesi ekinde yurtdışı çalışmalarını gösterir durumlarına uygun hizmet belgelerinden biri alınır.
Borçlanmanın yapılabilmesi için Kuruma ibraz edilmesi gereken belgeler, sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilen ve akdedilmeyen ülkelerde geçen hizmet süreleri ile ev kadınlığında geçen süreler itibariyle aşağıda sayılmıştır:
Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde geçen sigortalılık süreleri;
- Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartları,
- Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca yada kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın; çalışılan ülkede iş yerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgesi,
- Yurtdışında kendi nam ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesi,
- Bulunulan ülkelerdeki Türk temsilciliklerinden (konsolosluk, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler v.b.) alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgeleri gibi hizmetin niteliğine uygun bir belge ile belgelendirilmelidir.
Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde geçen sigortalılık süreleri;
-Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgeleri,
-Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri,
Ev kadını olarak geçen süreler, ev kadınlarının yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesinin;
-Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,
-Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belgeler.
Yurtdışı Borçlanma İşlemleri Sonucu Tahakkuk Ettirilen Miktar Ne Kadar Süre İçerisinde Ödenmelidir?
08/05/2008 tarihinden sonra yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunanlardan;
Borçlanmanızın geçerli olabilmesi için size tahakkuk ettirilen borç tutarının tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödemeniz gerekir, bu süre içerisinde ödeme yapmayanların yeniden başvuru yapması gerekir.
1) Tahakkuk ettirilen prim borcunun tamamının tebliğ tarihinden itibaren Türkiye’de ödenmesi halinde Türk Lirası cinsinden üç ay içinde ödenecektir.
2) Borçlarını yurt dışından ödeyecek olanlar, Türk Lirası olarak bildirilen tutarın karşılığını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan döviz cinsinden ödeyeceklerdir. Ödemeler, borcun ödeneceği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden yapılacaktır.
3) Üç aylık süre içinde ödeme yapmayanların borçlanma başvuruları geçersiz sayılacaktır. Bunların belgelendirilen yurtdışı hizmet sürelerinin yeniden borçlandırılarak değerlendirilmesi, bu konudaki yeni başvurularına bağlı olacaktır.
08/05/2008 tarihinden önce yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunanlardan; borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenler, borç tahakkuku yapılmış olanlar ve tahakkuk ettirilen borçlarının tamamını ödemeyenler borçlarını günlüğü 3,5 Amerikan Doları üzerinden ödeyebilirler.
Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, 3201 sayılı Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz. Ancak sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan 18 ülkedeki (Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya) sigortalılık sürelerini borçlananların bu ülkelerdeki ilk işe başlama tarihi; Türkiye’de hiç çalışma yoksa ya da Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önce ise, aylığa hak kazanılıp kazanılmadığının tespitinde Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.
Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanuna göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılık varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılık yoksa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında (bağımsız çalışanlar) geçmiş hizmet süresi olarak kabul edilir.”
Sunumunu yapan İslamoğlu, daha sonra gurbetçilerin sorularını cevaplandırarak katkılarından dolayı Ünlüpınar Belediye Başkanı Aziz Nas’a teşekkür etti.