Yoğurda tat veren "Külek" geleneği sürdürülüyor

Plastiğin hayatın her alanına girmesinin ardından talebi azalan “külek”, Kürtün ilçesine bağlı Kırgeriş köyündeki ustalar tarafından yapılmaya devam ediyor.

Köydeki hemen her evde yapılan külek, içerisine yağ, yoğurt, bal koymaya yarayan kapaklı tahta kova olarak kullanılıyor. Daha çok yoğurt mayalamak ve tereyağı saklamak için kullanılan külekte saklanan yoğurt ayrı bir lezzetli ve tatlı oluyor, geç ekşiyor.

Küleğin yapım süreci ormanda kesilen ladin ağacının boyuna göre çelik halinde biçilmesi, bıçakla yarılması, kenarının baltayla dökülmesi ve dışını doğru, içini eğri bıçakla silinip kurutulmasıyla başlıyor. Küleğin etrafına sarılan ve kuşak adı verilen fındıktan yapılan parçayla devam eden süreçte bir usta günde en fazla 4-5 tane külek yapılabiliyor.

Yapımı oldukça meşakkatli olan külek işine çiftçiliği bırakarak başlayan Orta Mahalle sakinlerinden 3 çocuk babası Ergün Gündüz, geçimlerini bu işten sağladıklarını, yaptıkları ürünleri bölgedeki illere sattıklarını söyledi.

“Çoluğumuzun çocuğumuzun geçimini bundan sağlıyoruz”

Ladin ağacından yapılan küleğin içerisine süt, yoğurt konulduğunu kaydeden Gündüz, “Özellikle yaz aylarında sıcak olduğu için soğuk tutmasına yardımcı oluyor. Ladin ağacından yapıp satıyoruz. Çoluğumuzun çocuğumuzun geçimini bundan sağlıyoruz. Bu mesleği eskilerimizden öğrendik. Dededen babaya, babadan da bize geliyor. Bizden de inşallah çocuklarımıza sürecek. Bizim köyümüzün geçimi hemen hemen bundan sağlanıyor. Köyde bunu yapmayan yok desek yanılmayız. Yaptığımız külekleri Trabzon, Giresun ve çevre illere ve isteyenlere gönderiyoruz” dedi.

“Günde 4-5 tane yapıyoruz”

Son 2 yıldır Covid-19 salgınından dolayı satışların düştüğünü dile getiren Gündüz, yapım sürecini şu sözlerle aktardı: “İlk önce çubuğunu siliyoruz, sonra yarma işini yapıyoruz, sonra tahtanın içini siliyoruz, rendeye vuruyoruz daha sonra diğer işlemleri gerçekleştiriyoruz. Günde 4-5 tane yapıyoruz. Ağacı ormandan getiriyoruz, oradan ağacı alıyoruz kurumaya bırakıp siliyoruz, sildikten sonra işliyorsun. Tamamen doğal. Plastik kapta yoğurt yemektense bundan yemek daha iyi. Yoğurdun acı suyunu da çekiyor, yoğurda ayrı bir lezzet veriyor. Herkese tavsiye ediyorum.” 

“Ben 50 senedir bu mesleği yapıyorum”

Gündüz’ün ustası 77 yaşındaki İsmet Sevindik ise kendi atalarının da külek ustası olduğunu belirterek, “Benim babam, dedem külek ustasıydı. Biz de onlarla çalışarak bugünlere geldik. Ergün Gündüz benim hem torunum hem kapı komşum. Gel sana küleği öğreteyim dedim. Bir gün yanıma geldi, bana dedi ki öğret. Şimdi o benden daha usta oldu. Ben de ustayım ama, o daha çok inceliyor. Geçimimizi böyle sağlıyoruz. Ben 50 senedir bu mesleği yapıyorum” diye konuştu.

Kamera: Uğur BULUT