Gümüşhane Merkez’de yer alan ve işletmesi Gümüşhane Belediyesi’ne ait olan Kurban Pazarında bu yıl da Kurban Bayramı öncesi beklenen hareketlilik yaşanmadı.
Merkeze bağlı köy ve ilçelerden gelen besiciler, bu yıl satışlarının geçtiğimiz yıl Kurban Bayramına kıyasla yüzde 50 düştüğünü ifade etti. Belediye zabıta ve veteriner ekiplerince gerekli kriterlere bağlı olarak yapılan kontrollerin ardından besiciler, kiraladıkları standlarda hayvanlarını satışa sunuyor.
2022 yılı verilerine göre, pazarda kiralanan 25 küçükbaş standında 500 adet küçükbaş ve ortak alandan yer alan 30 adet büyükbaş hayvan satışa sunulmuştu. Bu yıl ise besiciler tarafından yalnızca 13 adet standın kiralandığı pazarda kurbanlıklar arefe gününe kadar alıcılarını bekleyecek.
2022 yılında küçükbaş hayvanların 2 bin ile 3 bin TL aralığında, büyükbaşlar ise 18 bin TL ile 40 bin TL aralığında satışa sunuluyordu. Bu yıl artan maliyetlere bağlı olarak gelinen noktada, küçükbaş hayvan fiyatı 10 bin ile 20 bin TL’ye kadar değişiklik gösterirken, büyükbaşlar da ise 100 bin ile 130 bin TL aralığındaki kurbanlık fiyatları adeta cep yakıyor.
“Diyanetin 4 bin 750 TL olan yurt dışı kurban bağış fiyatı bizim işlerimizi kötü etkiliyor”
Gümüşhane merkez Çamıköy’de 7 yıldır küçükbaş besiciliği yapan Mustafa Saraç (60), “Bu yıl pazarın durumu geçen yıla göre yüzde 50 düşüşte. 2022 yılında pazarın durumu 2023’e göre iyiydi, 2023 yılı da bu yıla göre daha iyiydi her geçen yıl düşüşe gidiyor. Bu yıl pazara 20 kurbanlık küçükbaş getirdim şimdilik sadece 4 hayvan satıldı. Arefe gününe kadar burada olmaya devam edeceğiz. Hayvancılıkta çoban maliyeti diğer maliyetlere kıyasla çok daha fazla arttı. Eskiden 3 kilo et sattığım zaman 1 çuval yem alırken şimdi 1 kilo et 1 çuval yem almaya yetiyor. Ancak eskiden 3 bin TL’ye çoban çalıştırırken şimdi 30- 35 bin TL civarında maaş istiyorlar. Türk çoban bulamıyoruz çalışmak istemiyorlar. Çoban olmak ayıp değil. Çobanlık peygamber mesleğidir. Ben 60 yaşındayım benim hayvancılık yapmasamda geçinirim en kötü bir emekli maaşım var ama istemiyorum üretimin bitmesini. Bu ülkenin kalkınabilmesi için üretim lazım. Ben üretmezsem öbürü üretmezse bu ülke biter.
Diyanetin 4 bin 750 TL olan yurt dışı kurban bağış fiyatı bizim işlerimizi kötü etkiliyor. Vatandaş böyle olunca gelip 10-15 bin TL vereceğime 4 bin 750 TL’yi yurt dışına gönderip kasaptan da yiyeceğimiz kadar et alır mangal yapar ailecek yeriz diyor. Doğru mu değil mi bilemem ama vatandaş da kendine göre haklı” dedi.
“İthal hayvanların ülkeye girişi piyasayı bozdu”
‘Bir taraftan zincir marketler de piyasayı olumsuz etkiliyor’ ifadesi ile kurban fiyatlarının izlenen hayvancılık ve et politikası ile olumsuz etkilendiğini belirten besici Saraç, “Zincir marketlerde hisseli kurban satışı yapılıyor. Bu işleyiş piyasayı ve üreticiyi eziyor. Tekelleşeneler daha zengin olurken gariban daha da fakirleşiyor. İthal hayvanların ülkeye girişi piyasayı bozdu. 1-2 ay önceye kadar etin canlı ağırlık kg fiyatı 250 TL civarındaydı şuan 200 TL’ye kadar düştü. Yaklaşık 1 ay önce Türkiye genelinde Trabzon dahil büyükbaş hayvan topladılar. Üstelik canlı ağırlık kg fiyatı 235 TL’den topladılar. Hayvanlarım satılmazsa kesime vermeyeceğim çünkü, artık kesim yapan da yok. Koyun artık tercih edilmiyor. Geçen yıl Gümüşhane mezbahanesinde sadece 20 küçükbaş kesilmiş çünkü insanlar tercih etmiyor koyun etini artık. Bu yıldan sonra birçok insan besiciliği bırakacak ben de bu şekilde giderse bırakacağım” ifadelerini kullandı.
“Büyük hayvancılık projelerinde Gümüşhane’nin de yer almasını istiyoruz”
Kurban pazarının konumunun satışları olumsuz etkilediğinin altını çizen 3 yıldır büyükbaş hayvan besiciliği yapan genç besici Furkan Akgül (23), “Pazara 3 tane büyükbaş hayvan getirdim ama hala satılan olmadı. Şuan piyasa büyükbaşta çok durgun. Hiç hareket yok. Birkaç kişi gelip fiyat sordu bugüne kadar hepsi bu. Şuan 110 bin TL’den başlayıp 130 bin TL’ye kadar çıkıyor fiyatlar. kurbanlıklarımızın canlı ağırlıkları ortalama 260 ile 500 kg aralığında ancak satışlarımız kötü. Pazarın durgun olmasının sebeplerinden biri de yeri ve konumu. Pazar merkeze çok uzak olduğu için insanlar rahat gelip gidemiyor. Konum olarak çok yanlış bir yerde. Yetkililer sesimizi duysun eğer pazar daha merkeze yakın bir yerde olsaydı bizim için de vatandaş için de daha avantajlı olabilirdi. Hayvalarım satılmazsa kasaba vermeyi düşünmüyorum. Ben hayvancılığı bırakmayı da düşünmüyorum. Besicilik işine yeni başladım genç bir çiftçiyim ve devlet desteği alabiliyorum bu sebepten. Gümüşhane hayvancılık için çoğu yatırım projesine girmiyor. Bazı belli başlı projelere katılıyor şehrimiz genelde. Bu açıdan da sıkıntı yaşıyoruz hayvancılık yapanlar olarak. Eğer şehrimiz büyük hayvancılık projelerine girerse biz besicilere çok katkısı olacaktır. Erzincan, Erzurum ve Bayburt’un dahil olduğu hayvancılık projelerinde Gümüşhane’nin de yer almasını istiyoruz” diye konuştu.
“Eskiden kurban alma gücümüz vardı ama artık yok”
Kurbanlık alışverişi için pazarı ziyaret eden ancak fiyatların bütçesini çok aştığına değinen emekli vatandaş Mustafa Kalın (67), “Emeklinin hali bu sene kötü. Düşünüyorum buradan kurban mı alayım yoksa Diyanetle birlikte Afrika’ya mı yollayayım bilmiyorum. Burada bakıyorum alabilirsem alacağım. Alamazsam yurt dışına yollayacağız mecbur. Emekli olarak 11.500 TL aldığım maaşla bir tane kurban alırsam bütçem sarsılır geçimimi sağlamam zor olur. Eski bayramlar daha iyiydi. Eskiden kurban alma gücümüz vardı ama artık yok. Emeklinin hali ortada sebep olanlar utansın” ifadelerine yer verdi.
10 ile 20 bin TL arasında fiyatı değişen küçükbaş kurbanlıkların ortalama canlı et kg fiyatı 200 ile 250 TL arasında değişiyor. Kasap fiyatı 600 TL dolaylarında olan koyun eti, pazar fiyatlarına bakıldığında ise ortalama 450 TL civarında alıcı bulabiliyor.
Haber: Zeynep KAYA
Haberin Kaynağı: Kuşakkaya Gazetesi
