Avrupa Birliği’nin 2007-2013 bütçeleme döneminden beri ülkemizin katılım sağladığı Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı, AB’nin Doğu Avrupa, Güney Kafkaslar ve Akdeniz havzasındaki komşu devletler ve toplumlar arasındaki işbirliğini güçlendirme, bölgede istikrar, refah ve güvenliği arttırma amacıyla oluşturduğu Avrupa Komşuluk Politikası kapsamında yürütülen çok taraflı bir işbirliği programıdır.
Politika Arka planı:
Avrupa Komşuluk Politikasının finansmanını sağlayan bir mali mekanizma olan ve 1 Ocak 2007 tarihinde oluşturulan Avrupa Komşuluk ve Ortaklık Aracı (ENPI) altında yürütülen 15 sınır ötesi işbirliği (SÖİ) programından biri ENPI Karadeniz Havzasında SÖİ Programıdır. 2014-2020 döneminde ENPI’nın devamı olan Avrupa Komşuluk Aracı (ENI) kapsamında uygulanmaya devam eden Karadeniz Programı, AB’nin dış sınırlarında uygulanan 15 sınır ötesi işbirliğinden biri olmuştur.
2021-2027 döneminde AB Uyum Politikası ile yakınsanan Program, 1990 yılından beri AB Bölgesel Politikasının ve Uyum Politikasının da bir bileşeni olan Interreg başlıklı sınır bölgelerine yönelik bölgesel işbirliği mekanizması kapsamına dahil edilmiştir. AB’nin dış sınırlarında yürütülen sınır ötesi işbirliği programları için kullanılan NEXT kısaltması (NEighbourhood at EXternal Borders) alan Karadeniz Havzası Programına AB üyesi devletlerin katılımı Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ERDF) kapsamında finanse edilirken AB üyeliği için aday ve potansiyel aday ülkelerin katımı Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) vasıtasıyla ve ayrıca komşu ve diğer ülkelerin katılımı ise Komşuluk, Kalkınma ve Uluslararası İşbirliği Aracı (NDICI) ile desteklenmektedir.
Bu güne kadar Uygulanan Program Bütçeleri
2007-2013: 38 milyon avro,
2014-2020: 54 milyon avro,
2021-2027: 94 milyon avro.
KARADENİZ HAVZASI PROGRAMININ 2021-2027 DÖNEMİ İKİNCİ VE SON ÇAĞRISINA BAŞVURULAR BAŞLADI
Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programının 2021-2027, 94 milyon avro bütçeli programından, 2023 yılında, 42 milyon avro birinci teklif çağrısından sonra, 52 milyon avro bütçeli ikinci ve son teklif çağrısının başvuru süreci başlamış, çağrıdan ülkemizde 25 ilimiz, Ülkemizdeki Program alanına Karadeniz kıyısında ve civarında bulunan 5 Düzey II sınıflandırmasındaki 25 il dâhildir: TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli), TR10 (İstanbul), TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova), TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın), TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop), TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya), TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) yararlanabilecektir.
Programa Kimler Başvurabilir ve Proje Hibe ve Bütçe Oranları ve Süresi:
Valilikler, kaymakamlıklar, il müdürlükleri, bölge müdürlükleri, belediyeler, il özel idareleri, kalkınma ajansları/idareleri/birlikleri, odalar, borsalar, kooperatifler, üniversiteler, araştırma merkezleri, enstitüler, MEB'e bağlı okullar, vakiflar, dernekler, sendikalar ve diğer STK'lar başvurabilecektir.
Çağrı kapsamında bütçe aralığı 250.000 avro ile 500.000 avro arasında olan ve inşaat/altyapı yatırımı içermeyen projeler küçük ölçekli proje ve bütçesi 501.000 avro ile 1.500.000 avro arasında yer alan ve inşaat/altyapı yatırımı içeren projeler ise standart proje olarak sınıflandırılacak. Küçük ölçekli projelerin en fazla 18 aya kadar, standart projelerin ise en fazla 30 aya kadar uygulanması bekleniyor. Bu dönemin son çağrısına ayrılan toplam bütçe 52,04 milyon avro olarak belirlendi. Proje bütçelerine %10 oranında proje ortakları tarafından eş finansman sağlanacak. Programda Türkiye’nin yanı sıra program alanında bulunan ülkelerin Program alanına dahil olan bölgelerindeki kurum ve kuruluşlarla proje ortaklığı geliştirilmesi şartı aranmaktadır.
Karadeniz Havzası Programı Uygulama Alanı , Program öncelikleri :
Proğram; Bulgaristan (Severoiztochen, Yugoiztochen), Ermenistan (tüm ülke), Gürcistan (tüm ülke), Moldova (tüm ülke), Romanya (Güneydoğu bölgesi), Türkiye, Ukrayna (Odessa, Mykolaiv, Kherson, Zaporihzhia ve Donetsk Oblast) ve Yunanistan (Orta Makedonya, Doğu Makedonya-Batı Trakya) Programda yer almaktadır.
Çağrının ortaklık şartlarına göre her iki kategorideki proje başvurularında Program ülkelerinden en az 1 AB üyesi ülkenin ve en az 1 AB üyesi olmayan ülkenin geliştirilecek proje ortaklığında yer alması gerekiyor. Küçük ölçekli projelerde en az 3 en fazla 4 kurum ve kuruluşla, standart projelerde ise en az 4 en fazla 6 kurum ve kuruluşla ortaklık kurulabilir.
Küçük ölçekli projeler kapsamında Programın daha yeşil ve düşük karbon tüketen bir Avrupa hedefi ile bağlantılı eko-sistem temelli yaklaşımları dikkate alarak iklim değişikliğine uyumun ve afet risklerinin önlenmesinin ve dayanıklılığının teşvik edilmesine ve ayrıca kentsel alanlar da dahil olmak üzere doğanın, biyolojik çeşitliliğinin ve yeşil altyapının korunmasına ve her türlü kirliliğin azaltılmasına yönelik projeler geliştirilebilir. Yine küçük ölçekli projeler kategorisinde Avrupa için daha iyi bir işbirliği yönetişimi hedefine ilişkin kamu kurumlarının kurumsal kapasitesinin artırılmasına, karşılıklı güven oluşturulmasına, sürdürülebilir demokrasinin geliştirilmesine ve sivil toplum aktörlerinin desteklenmesine yönelik projeler de hazırlanabilir.
Çağrıya başvurmak isteyenler, proje başvurularını Programın internet sayfasında yer alan Ortak Elektronik İzleme Sistemi üzerinden çevrim içi olarak 28 Haziran 2024 tarihine kadar yapabilecektir.
Kaynak: https://cbc.ab.gov.tr/