İçme Suyu Tesisi
Şehrin içme suyu tesisi ilk olarak 1950 yılında İller Bankası'nca yapılmış,1973 ve 1992 senesindeki ilaveler ve son olarak 1994 tarihinde onaylanan ve 2001 senesinde tamamlanan proje ile bugünkü halini almıştır. İlin 35 yıllık (2028 yılı) müstakbel toplam içme suyu ihtiyacı 165 L/sn olarak düşünülmektedir. Bu ihtiyacın 100 L/sn' si Harşit Çayı kenarındaki mevcut keson kuyulardan karşılanmaktadır. DSİ karşısındaki (Akçakale) depolardan 100 L/sn, Belediye Blokları karşısından da faal durumda olan kuyudan 80 L/sn debi elde edilebilmektedir [5, 7, 9].
Gümüşhane (Merkez) içme suyu için uygulanmakta olan yöntem dezenfeksiyon amaçlı klor kullanımıdır. Su içinde organik kirlilik kaynaklarını okside edip ortadan kaldırarak suyu dezenfekte etmek, yosun oluşumunu önlemek için kullanılan, ekonomik olması, uygulanabilme kolaylığı ve suda bakiye klor kalabilmesi gibi nedenlerle tercih edilen bu yöntem, doz lamanın standartlarda belirtildiği gibi yapılamaması, oluşan klorun fazlasının ve bileşik klorun sudan alınamaması, içme ve kullanma yönünden sorunlar yaratmasının yanında birtakım organik maddelerle kanserojen bileşikler dahil olmak üzere zararlı maddeler içermesi nedeniyle ultraviyole, mikrofiltrasyon, aktif karbon, ters osmoz, ozonlama yöntemlerinin yanında yetersiz ve sağlıksız kalmaktadır[13].
Gümüşhane (Merkez) içme suyu için bir su arıtma tesisinin oluşturulmasında, kimyasal bir dezenfeksiyon yöntemi olan klorlamanın yanında fiziksel dezenfeksiyon yöntemi olan ultraviyole ve ozonlamanın uygulanabilirliği ile ilgili çalışmalar başlatılmalı ve pilot tesisler oluşturulmalıdır. İlk yatırım maliyeti açısından sakıncalı görünse de sterilizasyonu sağlaması, montaj ve uygulama kolaylıkları yönünden bu yöntemlerin üstünlükleri de göz ardı edilmemelidir.
İçme suyundan alınan örneklerle görünüş, renk, koku, tat, tortu, aktif klor, pH, toplam sertlik, klorür, nitrit, amonyak, karbonat, bikarbonat, iyot, organik madde ve bakteriyolojik (koliform bakteri) ölçümleri sürekli kontrol edilmektedir. Yapılan bu analizler Gümüşhane içme suyunun TS 266 ve WHO (Dünya Sağlık Örgütü) standartlarına uygun olduğunu, toplam sertlik, organik madde ve pH değerlerinin ortalama değerlerinin üst sınırında bulunduğunu fakat koliform (fekal) bakteri sayısı bakımından dönem dönem standartların üzerinde değerlerle karşılaşıldığını göstermektedir. Değer artışı, kanalizasyon sisteminden, yağışlardan ve buna bağlı olarak sızmalardan içme suyuna karışan insan ve hayvan kaynaklı kirliliği gösteren bir parametre olması nedeniyle önlem alınmaması durumunda, uzun vadede halk sağlığı yönünden ciddi tehlikeler yaşanabileceğini göstermesi açısından önemlidir.
5: Gümüşhane (Merkez) İçme Suyu Projesi Hidrolojik Raporu (İller Bankası).
7: Gümüşhane (Merkez) İçme Suyu İnşaatı Geçici Kabul Tutanağı (İller Bankası).
9: Nas, S.S., Nas, E., Saka, F. (2002) “Gümüşhane (Merkez) Altyapı Tesisleri Üzerine Değerlendirmeler-1 (İsale ve Şebeke)”, Gümüşhane ve Yöresinin Kalkınması Sempozyumu Bildiri Kitabı, Cilt 1, ss. 153-165, Gümüşhane.
13: Mutluay, H., Demirak, A. (1996) “Su Kimyası”, Beta Basın Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul.