Türkiye’nin en üst çatı medya meslek kuruluşu olan Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun 17. Başkanlar Kurulu Toplantısı, 8-11 Kasım tarihleri arasında Ordu’da gerçekleştirildi.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, aramızdan ayrılışının 80. yıl dönümünde Ordu’da düzenlenen etkinlikte il protokolüyle birlikte saygıyla anıldı.
Ordu 19 Eylül Gazeteciler Cemiyeti ev sahipliğindeki toplantıda, basının sorunları ve çözüm önerileri ile son yaşanan ekonomik krizin sektöre etkileri ele alındı.
Türkiye genelindeki 8 gazeteciler federasyonu genel başkanı ve yöneticileri, 83 gazeteciler cemiyeti başkanı ve temsilcisi ile 148 medya mensubunun katıldığı Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun 17. Başkanlar Kurulu toplantısına ilimizi temsilen Gümüşhane Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sezai Köprülü katıldı.
Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkan Yardımcısı Sefa Özdemir’in açılış konuşmasından sonra Divan Kurulu Genel Başkan Vekili Feridun Fazıl Özsoy, Genel Sekreter Ergun Ata, Yönetim Kurulu Üyesi ve Karadeniz Gazeteciler Federasyonu Başkanı Erdoğan Erişen’den oluştu.
Ardahan’da düzenlenen 16. Başkanlar Kurulu sonuç bildirgesinin Ağrı Cemiyet Başkanı Alaattin Arslan tarafından okunmasının ardından TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı yaptığı konuşmada; “Ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü 80. Ölüm yıldönümünde il protokolüyle birlikte andık. Geniş katılımlı bu toplantıda sektörümüzle ilgili sorunları görüşerek tartışacağız. Ekonomik kriz yerel basında maliyetleri kalem kalem yüzde 100-200 oranında artırdı. Bu nedenle BİK ilan ücretlerinin bu gerçekler dikkate alınarak artırılması, yerel basına düşük faizli kredi sağlanması gerekmektedir. Basın Meslek Yasası’nın çıkarılması talebimize ısrarla devam ettireceğiz. Medyada tehdit ve şantajla habercilik yapanlara karşı Bursa’da medyayla ilgili kuruluşların temsilcileriyle Etik kurul oluşturup çalışmalar başlattık. Basın özgürlüğünü kısıtlayıcı bazı yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nı bir heyetle ziyaret ettik. Sayın Başkan Sobacı’ya mesleğimizle ilgili sorunları içeren bir rapor sunduk” dedi.
Toplantının ilerleyen bölümünde konuşmacılar şu konulara değindi:
Onursal Başkan Nazmi Bilgin: “Meslek sorunları, kağıt sorunu ön planda. Bu ülkenin kurucuları 1934 yılında İzmit’te kağıt fabrikası kurdu. Sonra çeşitli illerde kuruldu. Kağıt stratejik bir maddedir. Bugünkü gibi eğer kağıt fabrikalarınız kapatılmışsa dışa bağımlıysanız yeni nesillerinizi eğitmemek, gazete çıkarıp okuyucuya sunamazsınız. Ama Giresun SEKA 5 milyon tl ye satıldı. Alan firma Sadece hurda makineleri 10 milyona sattı, araziyi 68 milyon TL ye TOKİ’ye devretti. Diğer özelleştirilen fabrikalarda benzer talanlar yaşandı. Şimdi biz kağıtta dışa bağımlı hale geldik, kağıt bulamıyoruz, bulursak da pahalılığından alamıyoruz.”
BİK Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Arslan: Mesleğimiz son yılların en zor dönemini yaşıyoruz. Büyük sıkıntılarımız var. Sadece ekonomik değil, mesleğimizin başka sorunları da var. Yerel habercilikle ilgili ciddi eksiklerimiz söz konusu. İnternet Yasası henüz çıkmadı. Bu piyasa vahşi bir piyasa. Şantaj, tetikçilik, emek hırsızlığı olabildiğince var. Bu sıkıntılar yazılı medyaya yansıyor. Yasa mutlaka çıkmalı. KOSGEB teşviki, asgari kadroların azaltılması yerel basında biraz rahatlama yarattı. 20 Eylül kararları: Yüzölçümleri ve asgari kadrolarınızda 20 düşürdük. Ağustos ve Eylül kararlarıyla toplamda yüzde 50 tasarruf sağladık. Ancak ekonomik sorunlarınızın çözümü yeterli değil. Gazete sahibi arkadaşlarımızın bireysel sorunları için her zaman görüşmeye açığız. Kasım genel kurulunda görüşülecek konularımız var. 165 gazetemizin asgari kadrosu 4’e düşürülecek. İlan tarifesi görüşülecek. Haziran’da yüzde 20 artış sağlanmıştı. Şimdi 12.5 tl olan sütun santim ücretinin 15 tl ye çıkarılmasını talep edeceğiz. BİK Genel Müdürümüz ile dijital yayıncılık konusunda farklı görüşlere sahibiz. O dijital yayıncılığı savunuyor, basılı gazeteciliğin sona ermesini istiyor. Buna karşıyız. Turkuaz dağıtımda tekelleşti. Aldıkları komisyon ve başlangıç ücretleri uygulamalarında keyfi fiyatlar yapılıyor.“
Semih Erdem - Elazığ: BİK komisyonu yüzde 15. Enflasyonla ilgili yüzde 10 indirim uygulaması var. Burada uygulanamaz mı? Elazığ’da 12 gazete birleşti 4’e düştü. Yeni gazete çıkarmalarda 3 yıl olan bekleme 5’e çıkarılabilir mi?
Cengiz Demirel - Sinop: Birleşme olan illerde yeni yayınlar için sürenin uzatılmasını istiyoruz. Zorunlu kadrolarda sayının azaltılması çare değil, istihdamı engelliyor. Başka çözümler üretilmeli. Kamu İhale Yasası’nı delerek doğrudan alım yapan kurumlar var. Bunlarla mücadele etmeliyiz. Basın yasası çıkmalı. Akşam karar verip sabah gazeteci oluyor insanlar. Tıp bitirmeyen doktor, hukuk bitirmeyen avukat olamıyor. Gazeteciler cemiyetlerinin bu yetkisi yok.
Güngör Yavuzarslan - Bartın: BİK ile ilişkiler önemli. Bu toplantılarda daha fazla konuşulmalı.
Tolga Gül - Artvin: Kamu kurumları ihalelerle ilgili keyfi uygulamalar yapıyor. Dağıtım konusu önemli. Yerel dağıtım şirketleri kurulup dağıtılabilir mi?
Sezai Köprülü - Gümüşhane: “Ankara’da eşsiz olarak bir Başkanlar Kurulu yapılmalı. Herkes kendi ilinden milletvekili getirebilir. Sesimiz duyulur. Gazete sahiplerinin asgari kadroda kabul edilmemesi mantıklı değil. Asgari kadroda yer alamayınca en çok yıpranan gazete sahipleri ama yıpranma payından yararlanamıyorlar. Bu konuda acil bir düzenleme yapılmalı. Başkanlar Kurulu toplantılarında protokol ziyaretleri sadece yönetim kurulu ile değil tüm başkanlarla yapılmalı.”
Okan Sarıkaya - Magazin Gazetecileri Derneği Başkanı: Ulusal Medya temsilcisiyim aynı zamanda. Biz de zor dönem geçiriyoruz. Sadece BİK konuşulmamalı. Uluslararası kuruluşlar artık Türkiye’de ilan vermiyor. Ana medyadan iki gazete kapandı, kimsenin sesi çıkmadı. Reklam verenleri bir araya getirip sorunların çözümüne katkı vermeliyiz.
BİK Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Arslan, konuşmaların ardından tekrar söz alarak sorulara şu yanıtları verdi:
“Bürokratlarda “gazetelere neden bu parayı verelim, haksız para alıyorlar” algısı var. İlan bölme, doğrudan alım gibi uygulamalar yapan, mevzuat dışına çıkan bürokrat varsa illerimizde savcılığa müracaat edelim, Kamu İhale Kuruluna şikayet edelim. Yüzde 15 komisyon olayı Cumhurbaşkanlığı yetkisinde. 36 ay 12 ay tartışmaları göreceli. 60 aya çıkarsak “özgür basını engelliyorsunuz”, 12 aya düşürseniz “ortalık gazete doldu, mevcutları çökertir” denecek. Dağıtım konusu: Dağıtım amacıyla kurulan şirket, şartlarını yerine getirirse BİK mevzuatına uygun olur. Bazı iller yapmaya başladı. Diğer iller de bu çalışmayı başlatmalı. Başkanlar Kurulu sonuç bildirgesi için Feridun Fazıl Özsoy, Ergun Ata ve Sinan Tunç’tan oluşan komite kuruldu. 18.Başkanlar Kurulu toplantısı talepleri soruldu. Sinop Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Cengiz Demirel’in talebi üzerine Nisan ayında Sinop’ta yapılmasına karar verildi. Ev sahibi Ordu 19 Eylül Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve Karadeniz Gazeteciler Federasyonu Genel Başkanı Erdoğan Erişen, Organizasyon sponsorları, organizasyona emekleriyle katkı verenlere teşekkür konuşmasıyla toplantı sona erdi.
TGK 17. Başkanlar Kurulu sonuç bildirgesi
Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu (TGK) 17'nci Başkanlar Kurulu Toplantısı'nın ardından sonuç bildirgesi açıklandı.
Ordu 19 Eylül Gazeteciler Cemiyeti organizesinde, Türkiye genelindeki 8 gazeteciler federasyonu genel başkanı ve yöneticileri, 83 gazeteciler cemiyeti başkanı ve temsilcisi ile 148 medya mensubunun katıldığı TGK'nın 17. Başkanlar Kurulu Toplantısı gerçekleştirildi.
Toplantının ardından açıklanan sonuç bildirgesinde ise şu görüşlere yer verildi:
"Anadolu'nun her köşesinde halkın haber alma özgürlüğü doğrultusunda fedakarca görev yapan yerel medya ve çalışanları, demokrasiye işlerlik kazandırmaktadır. Ticari işletme mantığının ötesinde kamusal görev üstlenen yerel basın, 2018 yılının ikinci yarısında ekonomik yönden ağır bir yükün altına girmiş, artan döviz kurlarının baskısıyla adeta yayın yapamaz hale gelmiştir. Zorunlu girdiler olan kağıt, boya, kalıp ve film gibi sarf malzemelerin tamamının ithal edilmesi, sektörün sürdürülebilirlik sorununu beraberinde getirmiştir."
Sonuç bildirgesinde yerel gazetelerin maliyetlerinin farklı kalemlerde yüzde 100 ile 200 arasında değişen oranlarda arttığı da dikkat çekilerek, "2016 yılı sonunda kağıdın tonu 665 dolar, dolar kuru 3,47 lira ve bir ton kağıt 2.307,55 lira iken, 10 Kasım 2018'de kağıdın tonu peşin 870 dolar, dolar kuru 5,46 lira ve kağıdın tonu 4.750 lira olarak gerçekleşmiştir. Benzer artışlar boya ve kalıp için de söz konusudur." ifadelerine yer verildi.
Açıklama, şöyle devam etti:
"Öte yandan, son yıllardaki uygulama ve mevzuat değişiklikleri yolu ile Basın İlan Kurumu ilanlarında da kayıplar yaşanmaktadır. Beklentimiz, Basın İlan Kurumu'nun bu ay sonunda toplanacak genel kurulunda ele alınması beklenen resmi ilan fiyat tarifesinin zorlu ekonomik koşullar göz önüne alınarak arttırılması ve kısa sürede uygulamaya konulmasıdır. Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nu oluşturan 20 bini aşkın gazetecinin temsilcisi olarak bir diğer beklentimiz de, basın sektöründe istihdam sağlayan yerel basın kuruluşlarımıza uygun koşullarda hibe ve kredi desteği verilmesidir."
