Obezitenin çaresi sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite

Gümüşhane İl Sağlık Müdürlüğü Diyetisyeni Esra Kale, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) açıkladığı 2022 verilerine göre Türkiye Avrupa'da obezitede ilk sırada yer aldığını belirterek bunun en önemli çaresinin sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin artırılması olduğunu söyledi.

Obezitenin çaresi sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite

18 Mayıs Avrupa Obezite Günü nedeniyle yaptığı açıklamada tüm dünyada ve Türkiye’de şişmanlık görülme sıklığıyla ile birlikte kronik hastalıkların görülme sıklığının da arttığına dikkat çeken Kale, vücut ağırlığının değerlendirilerek obezitenin saptanmasında en basit ve güvenilir yolun Beden Kütle İndeksi hesaplanması olduğunu belirtti.

Şişmanlık veya obezitenin vücutta aşırı yağ depolanması ile ortaya çıkan, fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olabilen enerji metabolizması bozukluğu olduğunu dile getiren Kale, “Sedanter yaşam, fiziksel aktivite yetersizliği ve sağlıksız beslenme gibi modern yaşamın bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. BKİ, vücut ağrılığının (kg cinsinden) boy uzunluğunun (metre cinsinden) karesine bölünmesiyle hesaplanır. BKİ’nin normal değerlerin (18.5-24.99 kg/m2) altında ya da üzerinde olması sağlık riskinin arttığının göstergesidir. Vücut ağırlığının değerlendirilmesinde diğer yol ise bel çevresi ölçümüdür. Bel çevresi ölçümünden elde edilen değer karındaki yağlanmayı ve organların yağlanmasını gösterir. Erkeklerde bel çevresinin 94 cm’den kadınlarda ise 80 cm’den yüksek olması sağlık riskinin yüksek olduğunu gösterir. Vücutta yağ miktarının vücudun üst kısmında toplanması (android/elma tip) hastalık riskinin arttığını gösteren bir durumdur. Android tip obezite kalp hastalıkları, hipertansiyon, diyabet ve bazı kanser türlerinin (meme, kolon gibi) oluşma riskini artırır” dedi.

Obezitenin başlıca risk etmenlerinin karbonhidratlı yağlı besinlerin fazla tüketilmesi olduğunu kaydeden Kara, “Ödüllendirici beslenme, anksiyeteyi gidermek için aşırı beslenme, hızlı hazır besinlerin tüketim miktarı ve sıklıklarının fazla olması, öğün atlama, hızlı yeme ve az çiğneme, az su içme, beslenme alışkanlıkları, fiziksel akivitenin yetersiz olması, uyku süresinin yetersiz olması, kullanılan bazı ilaçlar(antidepresan vb.), doğum sayısı ve doğumlar arası geçen süre olarak sıralanabilir. Obeziteden korunma ve obezite ile mücadelede en önemli iki unsur; sağlıklı beslenmek ve fiziksel aktivitenin artırılmasıdır” diye konuştu.

Kale, vücut ağırlığının yönetimi için şu tavsiyelerde bulundu:

  • Boy uzunluğuna uygun vücut ağırlığı hedeflenmeli. BKİ: 18.5-24.99 ARALIĞINDA OLMALIDIR.
  • Yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun olacak şekilde günde üç ana öğün tüketilmelidir. Özellikle kahvaltı öğünü atlanmamalıdır. Kahvaltı öğününün tüketilmesi sağlıklı vücut ağırlığının sürdürülmesini ve gün boyunca aktif olmayı sağlar.
  • Öğünlerde farklı besin gruplarından çeşitli besinler tüketilmelidir.
  • Öğünler tüketilirken yemek dışında farklı bir uğraş içinde olunmamalıdır (televizyon seyretme, cep telefonu kullanma vb.).
  • Öğün aralarında enerji içeriği düşük olan besinler (meyve, sebze, süt, ayran vb.) tüketilmeli ve sağlıklı besin seçimine özen gösterilmelidir.
  • Kan şekerini yükselten yüksek karbonhidrat içeren, toplam ve doymuş yağ içeriği yüksek olan yiyeceklerin (şeker, çikolata, kek, pasta, börek, çörek, yağlı kremalı yiyecekler vb.) tüketiminden kaçınılmalıdır. 
  • Vücut ağırlığının denetiminde posa içeriği yüksek olan besinler tüketilmelidir. Posa tüketiminin artması doygunluğu artırır, açlığı azaltır. Bu durum vücut ağırlığı yönetimi için önemlidir. Diyet posasının artırılması için beyaz ekmek yerine tam tahıl ürünleri, pirinç yerine bulgur pilavı, sebze ve meyve sularının yerine sebze ve meyvenin kendisi tüketilmelidir. Kuru baklagillerin tüketimi artırılmalıdır. 
  • Yiyecekler iyice çiğnenmeli, yavaş yavaş tüketilmelidir. 
  • Su ve içecek tüketimine özen gösterilmeli, yetişkin birey için günlük 8-10 su bardağı altına düşmemelidir.
  • Sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli olarak fiziksel aktivite yapılması sağlıklı vücut ağırlığı için önemlidir. 
  • Fiziksel aktiviteyi artırmak için çalışma hayatında öğle tatillerinde iş yerinden dışarı çıkarak aktif zaman geçirilmelidir. 
  • Mümkün olduğu kadar yürüyüş yapılmalı, yürüme süresi artırılmalıdır. Asansör yerine merdivenler kullanılmalıdır.
  • Aktif ve hareketli kişilerle birlikte zaman geçirmeye özen gösterilmelidir. 
  • Ekran başında geçirilen zaman azaltılmalıdır.
  • Hareketsiz kalınan her 20-30 dakikada bir ayağa kalkılarak oturma süresi kısaltılmalıdır.
  • Birey kendini yorgun hissettiğinde uzanmak ya da uyumak yerine açık havada bir yürüyüş yaparak aktif şekilde dinlenmelidir.
  • Aç karnına egzersiz yapılmamalıdır. Egzersizden 1 saat önce hafif bir ara öğün tüketilebilir (1 su bardağı süt veya ayran, 1 adet meyve gibi).
  • Şiddetli aktivite yaparken sıvı kaybı fazla olmaktadır. Her 15 dakikada bir en az 1 çay bardağı su tüketilmelidir. İdrar renginin çok açık sarı renkte olması yeterli miktarda sıvı alındığının koyu olması ise alınmadığının göstergesidir.
YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER