Asım Çavuş, karısı Gülbahar Hatun ve Salih Bey ile birlikte cibinlikte oturuyordu. Düşünceli olduğu her halinden belli oluyor, konuşmuyordu. Çit Deresi'nin verdiği zarar, yıkılan köprüler, köylülerin durumu düşündürüyordu kendisini....

Köylü kadınlar konağın çevirmesinde toplanmış, Çit Deresi'nden gelecek haberi merakla bekliyorlardı. Konağın kapı eşiğine çömelmiş olan Gülbahar Hatun'un gözleri hep çevirmenin kapısındaydı, kapıdan içeri girip verilecek...

Kadınlar, yün taraklamayı, kirmanla iplik yapmayı bıraktılar. Hilmiye kadın: -Kalkın kızlar, konağa gidelim. -Ne yapacağız konakta? -Duymadınız mı, bizim herifler de gittiler. Gülbahar Hatun'u yalnız bırakmayalım. -Yağmur çiseliyor?...

-Ana, Gülizar akşamdan gidelim kasabaya diyor. -Neden oğul? -Hamile ya, kimselerin ata bindiğini görmesini istemiyor. -Olur Salih, siz Gülizar ile akşamdan gidin, ben de sabah kahya ile gelirim. -Olur ana. -Olur da karanlıkta nasıl gideceksiniz?...

Harmanlar bitirildi. Samanlar mereklere itilirken, samandan ayrılan buğdaylar da evlere taşındı. Harman makinesi ise güzelce temizlendi. Yapılan kulübeye konuldu. Kapısı kilitlendi. Sıra köyün ortak kullandığı çeşmede buğdayların yıkanmasına...

Asım Çavuş, kasabaya girmeden önce oğlu Salih ile çarşı girişinde atlarından indiler. Şahım ve Doruk'un dizginleri ile Hayri Ağanın hanının önüne geldiler. -Atları nereye çekelim Salih? -Ben her gelişimde Burhan Ustanın ahırına...

-Baba, Koca Yusuf Dede, çok değerli bir insan. O konuşurken sanki ağzından bal akıyor. Her konuşmasının altında bir ders var gibi. -Doğrudur Salih. Koca Yusuf Dede'nin geçmişi çok ama çok eskilere dayanır. -Nasıl baba? -Nasıl anlatayım...

Çit Deresi köylerinden Haviyana, Çitisağır, Çitikebir, Adisa ve Avliyana'ya gidecek harman makineleri Rüfet Usta'nın atölyesi önünde dizildi. Köylüler, harman makinesine kavuşmayı bir bayram coşkusu ile davul-zurna eşliğinde kutluyorlardı....

Pırpır Ali'nin kahvesinin önündeki meydanda harman makinesinin etrafında köylüler, kadın, erkek, çoluk çocuk davul-zurnanın çaldığı oyun havaları ile halay çekiyorlardı. Uzun süren halaydan sonra kahya Kerim, davul-zurnaya 'yeter”...

-Hoş geldin oğul, hoş geldin, dedi Guş Nene. -Hoş bulduk benim nenem. -Nerelerdesin, unuttun mu bu neneni? -Senin gibi neneyi unutur muyum, nenem? -Sen gelmeyince kimseler de gelmez oldu. Ne helva getiren var ne çay ne şeker. Kötünün Hüseyin de...

-Geç geldin Salih? -Biraz öyle oldu baba, zamanım vardı, Şahım'la Gümüşhane'ye gittim, geldim. -Hayırdır? -Gülizar'a bir hediye aldım baba. -Çok iyi ettin. -Annen de sana hamile kaldığı zaman atımı dörtnala Gümüşhane'ye...

Asım Çavuş, konağın önündeki dut ağacından kopardığı olgunlaşmış dutlardan yiyordu. Daldan koparıp ağzına attığı dutlardan büyük tat alıyordu. Olgunlaşan dutların yere düştüğünü görünce: -Yazık oluyor, silkelemek, pestil...

Güloğlu yaylası Çit Deresi köyleri içerisinde en güzel yaylalarından. Çatıları hartama ile yapılmış ve yörede 'kelif” denilen yayla evleri, yaylanın kendine has doğal güzelliğine ayrı bir güzellik katıyordu. Sabahın güneşi...

Kurt Boğazı'na yönelince Salih Bey çevreyi gözeterek Şahım'ın dizginlerini tutuyordu. Geçmişte çok kurtta rastlandığı için köylüler tarafından 'Kurt Boğazı” adı konulmuştu bu geçidin adı. Son yıllarda kurtlar yerini...

Gülizar, sabah erkenden kalktı. Salih Bey hala uyuyordu. Bir süre, gönlünü verdiği eşine baktı. Saçlarını okşadı. Eğildi, alnından öptü. Sobayı yakma üzere büyük salona indi. Odunları sobanın içerisine yerleştirdi, çırayı da yaktıktan...

Çayını içen Asım Çavuş, bir süre yaylayı gözden geçirdi. Kırçılın Süleyman'a dönerek: -Bu güzel yerde, bu güzel havada yanık bir kaval sesi ne kadar da güzel gider, değil mi Süleyman? Çoktandır kaval sesi duymadım. Hasret kaldım...

Öğlene doğru Kırçılın Süleyman Güloğlu Yaylası'ndan döndü. Çevirme kapısından içeri girerken Asım Çavuş ile Gülbahar Hatun'u cibinlikte otururken buldu. Süleyman'ı gören Asım Çavuş'un kaşları çatıldı, Süleyman'a...

Günler günleri kovalıyordu. Nisan ayı ile birlikte Çit Deresi'ndeki bağ, bahçe ve bostanlar canlanıyordu. Doğa kendini iyiden iyiye göstermeye, yeşil renkler hakim olmaya başlamıştı. Çit Deresi boyunca bağı, bahçesi, bostanı olanlarla...

Ebe kadın Gülsüm, Burhan Usta'nın ısmarladığı çayı, kahveci Ali Osman ile birlikte içti.  -Hangi köydü Burhan amca? -Zermut kızım. -O dereye zaten gidecektim. Önce Zermut'a uğrar oradan geçerim. -Tamam kızım. -Eşeğin semerini...

Sabah erken saatlerde yolda çalışmak isteyenler konağın önündeydi. Asım Çavuş, Salih Bey ile birlikte köylülere yapacakları çalışmaları anlatıyordu.  -Taş ve kayalara dikkat edin, yolun altından geçen insan da olabilir, hayvan da....

-Bu ebe kadın sağlam mı Gülbahar Hatun? -Nasıl yani Asım Çavuş? -Ebelikten anlıyor mu demek istedim. -Anlıyor tabi. -Nerden biliyorsun? -Biliyorum bey, biliyorum. Hilal-i Ahmer Cemiyeti diye bir cemiyet  vardır, sen de bilirsin. -Bilirim tabi....

Salih Bey, Şeytan Kayalıklarına gelince atından indi. Çit Deresinin eriyen kar suları ile arttığı gördü. Sular, ağaç köprünün hemen hemen üzerine çıkmak üzereydi. 'Sular böyle artmaya devam ederse köprüyü götürebilir” dedi...

Asım Çavuş, oturduğu yerden kalktı. Duvarda asılı olan mavzerini indirdi. Kılıfından çıkardı. Gülbahar Hatun, Salih Bey ve Gülizar, merakla Asım Çavuş'a bakıyorlardı. -İyi tozlanmadı. Çoktandır kullanmadım. Bugüne kısmetmiş....

Kış oldukça uzun sürdü. Çitikebir köyünün ormanlık alanında bulunan Meryemana'ın hemen aşağısındaki Çulçula Şelalesi'nden oluşan buz şelalesi görkemliğini koruyordu. Yörede baharın gelişi asılan buzların düşmesi olarak...