Omicron varyantı Türkiye'de de görülmeye başlandı. Bu yeni varyant, virüsün daha kolay bulaşır hale gelmesine sebep olmuştur. Kolay bulaşmasının yanında hasta etme gücünde belirlenmiş olumsuz bir durum rapor edilmemiştir. Bu açıdan omicron varyantı için tedirgin edici bir durum söz konusu değildir.
Omicron varyantı sebebiyle referans laboratuvarlarımızda gen sekanslama çalışmaları devam etmektedir. Avrupa’da yaşanan örnek ve varyantın hızla bulaşması sebebiyle ülkemizde de varyantın baskın hale gelmesi yakın gelecekte gerçekleşebilecektir. Bu duruma karşı hazırlıklı olmak için hatırlatma dozu aşılarının yapılması Bilim Kurulumuzca tavsiye edilmektedir. Birçok ülke, Delta varyantından 70 kat daha fazla bulaşıcı olduğuna inanılan Omicron varyantına karşı mücadele için 3. doz güçlendirici aşıları gündemine aldı. Omicron varyantı diğer varyantlardan daha baskın olsa da aşı olarak korunabiliriz.
İkinci doz aşısının üzerinden en az 6 ay geçenler üçüncü doz hatırlatma aşısını olabilecektir. Koronavirüs Bilim Kurulu'nun yaptığı açıklamaya göre “COVID-19 geçirenler, hastalığın üzerinden 6 ay geçtikten sonra hatırlatma aşısı olabilirler”. COVID-19 aşı randevusu almak için öncelikle MHRS adresine girilmelidir. Sağ üstte yer alan ‘Randevu Al’ butonuna tıklanıldığında T.C kimlik numarası ve şifre ile giriş yaparak, aşı randevunuzu alabilirsiniz.
Hatırlatma dozu yapılması önemli çünkü aşının zaman içerisinde etkisi azalmaya başlar ve bağışıklık sistemi belli bir süre sonra bir tehdit olmadığını düşünerek var olan mevcut bağışıklığın azalmasına yol açabilir. Antikorları üreten hücreler, ihtiyaç olmadığını düşünerek üretilmemeye başlanır, antikor seviyesi düşer ve direnç azalır. Hatırlatma dozu, antikorların artırılmasına yardımcı oluyor. 3. dozdan sonra bağışıklık sistemi önemli bir tehdit olduğunu düşünerek daha uzun süreli bağışıklık hafızasını devam ettirir.
Ülkemizde görünen günlük vaka sayılarında ani artış olmaması aşılama programının başarısının bir göstergesidir. Hatırlatma dozlarını en erken uygulamaya başlayan ülkelerden biri olmamızın avantajını yaşıyoruz. Aşıların yeni varyantlara karşı etkisini artırabilmek için hatırlatma dozlarının etkisi son derece önemlidir. Avrupa’da görülen günlük vaka sayısı artışlarının ülkemizde görülmemesi için belirlenen aşı takvimi üzerinden 3 aydan uzun süre geçen vatandaşlarımız için hatırlatma dozunun uygulanmasına karar verilmiştir. İnaktif veya mRNA aşısı ile aşılanmış olan tüm vatandaşlarımız belirlenmiş aşı takviminin üzerinden 3 aydan uzun süre geçmişse diledikleri aşı türü ile hatırlatma dozu aşısı olabilirler.
Hong Kong Üniversitesi ve Hong Kong Çin Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre; Çin'in COVID-19'a karşı ürettiği Sinovac aşısının 3'üncü dozu, Omicron varyantına karşı yeterli koruma sağlamadığı, 3. doz Sinovac aşısının virüsü yok etmek için yeterli seviyede antikor üretmediği, ilk iki dozu Sinovac aşısı olanlara üçüncü dozun Pfizer-BionTech aşısı vurulması halinde bunun yeterli derecede koruma sağladığı tespit edildi. Araştırmacılardan Hong Kong Üniversitesi'nden Prof. Dr. Malik Peiris, güçlendirici Pfizer aşısının “Omicron varyantına karşı optimum koruma sağlayacağını” ifade etti. Araştırmada BionTech/Pfizer’ın geliştirdiği ve Türkiye’de de kullanılan Comirnaty isimli aşının iki dozunun yetersiz olduğu belirtilirken üçüncü doz aşının da aynı tür aşı olması durumunda koruma oranının arttığına dikkat çekildi. Ancak bu açıklamalara Sinovac yetkilileri bir yanıt vermedi. Sinovac'tan geçen haftalarda yapılan açıklamada, firmanın yaptığı çalışmanın üçüncü doz güçlendirici aşısının “serum nötralizasyonunun geliştirilmesinde etkili olduğu, üç doz Sinovac aşısı olanların yüzde 94'ünün yeterli nötralize edici antikor ürettiği” bildirilmişti.
BioNTech'in CEO'su Prof. Dr. Uğur Şahin ise, şuan mevcut durumda olan COVID-19 aşılarının Omicron varyantına karşı dayanmaya yeterli olmayacağı konusunda çok önemli uyarılarda bulundu. Fransız Le Monde'ye konuşan Şahin, mRNA aşısının yeni ortaya çıkan Omicron varyantına karşı dayanmaya yeterli olmayacağını açıkladı. Prof. Dr. Uğur Şahin; “ 3 aşının bile hastalıkta bulaş özelliği göstermiş olduğunun farkında olmamız gerektiğini, şuanda ilk virüse karşı elde ettiğimiz %95 etkide çok uzakta olduğumuzu, bu sonuçlara rağmen İngiltere ve Güney Afrika'dan gelen verilerin tam anlamıyla güven verici bilgiler sağladığını, zaman içerisinde Omicron'a karşı da bir etkinlik kaybı yaşanacağının muhtemeller dahilinde olduğunu” ifade etti.
Gelinen noktada salgın sürecinde varyantların dağılımı, epidemiyolojik ve klinik özellikleri dikkatle izlenerek bu çerçevede koruyucu kısıtlama ve önlemler hızla planlanıp uygulamaya sokulmalıdır. Aynı şekilde dünya nüfusunun etkin aşılar ile hızla aşılanabilmesi salgın kontrolünde en belirleyici unsur olarak yerini korumaktadır.
Bu yeni varyantın hızla yayılmasını, maske-mesafe-hijyen kurallarına uyarak ve aşı olarak kontrol edebiliriz. Bugüne kadar virüse karşı aldığımız tedbirlere devam etmeliyiz. Bireysel hayat ile toplumsal hayatı tedbirlerle bir arada sürdürebiliriz. Bugüne kadar nasıl başardıysak, bundan sonra da başarabiliriz…
COVID-19 ile baş edebilmede tek gücümüz aşı. Bu anlamda; Gümüşhane Olarak Kollarımızı Sıvıyalım, Aşımızı Olalım. Sağlıcakla kalın. Sevgi, saygı ve selamlarımla.