Kuşkusuz şehrimiz inşaat sektörü açısından tarihinin en canlı dönemini yaşamaktadır.
İnşaatı devam eden yapılar çeşitli kurumların kontrollük teşkilatları ve yapı denetim firmalarınca denetlenmektedir.
Bu hafta size 5243 Sayılı ''Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliği'' biraz açmak istiyorum.
Bilindiği gibi yapılarda meydana gelen yangınlar genellikle insan kaynaklı olup, çoğu kez ciddi can ve mal kayıpları ile sonuçlanmaktadır.
Şehrimizdeki yapılar ''Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğe'' ne kadar uygun sorusunu kendime sorduktan sonra inşaat mühendisi bir kardeşiniz olarak yönetmeliği irdelemeye başlıyorum.
Binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliğin 27. Maddesinin b) bendinde;
''Dış cephesi zor alevlenici malzeme veya sistemden oluşan, yüksekliği 28.50 m’den az olan binalarda, tabii veya tesviye edilmiş zemin kotu üzerindeki 1.5 m mesafe hiç yanmaz malzeme ile kaplanmalı; bina yüksekliği 6.50 m’den fazla olan binalarda pencere ve benzeri boşluklarının yan kenarları en az 15 cm ve üst kenarı en az 30 cm eninde hiç yanmaz malzeme ile yangın bariyerleri oluşturulmalıdır.'' demektedir.
Bu maddeyi daha anlaşılır hale getirirsek 2 kat üzeri bütün yapılarda tesviye edilen zeminden yani bina çevresindeki tretuvar kotundan itibaren 1.5 metre yüksekliğinde hiç yanmaz malzeme (A-1 Sınıfı taş yünü) kullanılmalıdır. Bunun amacı dış etkenlerden dolayı olası bir cephe tutuşmasının önüne geçmektir.
Aynı şekilde yüksekliği 6.5 metre yi yani 2 katı geçen yapılarda pencere kenarlarının 15 cm ve üzerinin 30 cm hiç yanmaz malzeme ile (A-1 Sınıfı taş yünü) dönülerek yangın bariyerinin oluşturulması gereklidir.
Yangın bariyer imalatı bir katta çıkan yangının diğer kata geçişini engellemek veya bir dairedeki yangından dolayı binanın tamamının yanmasının önüne geçmek için uygulanması gereken önemli bir imalat kalemidir.
Yine binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliğin 27. Maddesinin c) bendinde;
''Farklı yüksekliğe sahip bitişik nizamdaki yapılarda, alçak binanın çatı hizasındaki yüksek bina katının dış cephe kaplaması hiç yanmaz malzeme veya sistem ile kaplanmalıdır.'' denilmektedir.
Bu kısmı açacak olursak bitişik nizam yapılarda birisinin diğerinden yüksek olması durumunda yüksek yapının yaslandığı alçak binanın çatı seviyesinden yukarıya doğru yalıtım malzemesi olarak hiç yanmaz malzeme (A-1 Sınıfı taş yünü) kullanılmasını zorunlu tutmuştur. Bunun amacı ise alçak binanın çatısında çıkan yangının yüksek binanın cephesini tutuşturmasının önüne geçilmesini sağlamaktır.
Yine yönetmeliğin ilgisi maddesinde cephelerde zor yanıcı malzeme ibaresi vardır. Bu malzeme yanan fakat alevi sürdürmeyen özelliğe sahip B1 Sınıfı yanmaz malzeme olmalıdır.
İlgili maddenin c) bendine baktığımızda ise ; ''Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla ve 51.50 m’den az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmiş veya basınçlandırma uygulanmış 2 kaçış merdiveni yapılması mecburidir.'' denilmektedir.
Yönetmeliğin ilgili maddesini daha anlaşılır hale getirir isek; 10 kattan daha fazla olan yapılarda kesinlikle her iki merdivenin yangın merdiveni olarak yapılması ( servis merdiveninde de yangın kapısı kullanılmalı), yangın merdiveninde güvenlik holü olmalı veya basınçlandırıcı konulmalıdır.
Yani konutumuzda kat holündeki yangın kapısını açtığımızda karşımıza bir güvenlik holü çıkmalı ve ikinci bir yangın kapısını açınca yangın merdivenine ulaşmamız gerekmektedir. Şayet bu yok ise yani kat holündeki yangın kapısını açtığımızda direk yangın merdivenini görüyor isek o zaman da yangın merdiveni çatı kulesinde mutlaka basınçlandırıcı mekanik sistemi bulunması zorunludur.
Şehrimize baktığımızda yönetmeliğin ilgili maddelerinin nerede ise hiç uygulanmadığını görüyoruz. Yapı denetçilerini ve İtfaiye Müdürlüğünü olası felaketlerle karşılaşmamamız için bu konuda hassasiyete davet ediyorum.
Bu eksikliğe öncelikle proje aşamasında müdahale edilmeli, ilgili kurumların uygulama projeleri yönetmeliğe uygun şekle geldikten sonra onay sürecine geçmeleri gerekmektedir. Şayet proje aşamasında bu eksikliğe müdahale edilmemiş ise uygulama esnasında yönetmelik esas alınmalı ve imalatlara bu şekilde devam edilmelidir.
Unutulmamalıdır ki bir kuruluş uyması gereken kurallara uymuyor ise ortada büyük bir yönetim zafiyeti vardır. Bu yönetim zafiyeti ilgili memurun direk sorumluluğunda olup ilgili memurun bu hatasına müdahale edilmediği için silsile yolu ile üst makamlarında sorumluluğundadır.
Bu uyarı konut maliyetlerini artıracağından şehrimizde bulunan müteahhitlerin pek hoşuna gitmeyecek olsa da can ve mal güvenliği için elzemdir. Bu konuya bu günden tezi yok gerekli müdahalenin yapılması gerekmektedir.
Büyük acılar yaşamamız için gerekli tedbirlerin tezden alınmasını diliyorum.
Sağlıcakla Kalın.