Konstipasyon yani kabızlık sıklıkla sert dışkı, dışkılamada zorlanma, tam olarak dışkıyı vücuttan atamama hissi ve kalın bağırsak hareketlerinde azalma ile karakterizedir. Çalışmaların çoğunda kabızlığın kadınlarda, erkeklere göre yaklaşık olarak 3 kat kadar daha fazla rastlanıldığı ve yaş arttıkça (özellikle 65 yaş üstü) yaygınlığının da arttığı belirtilmektedir.
Kabızlık gebelik, yaşlılık gibi değişik nedenlere bağlı gelişebilir, genellikle sağlıklı insanlarda kabızlık nedenleri yetersiz posa alımı, hareketsizlik, düşük kalorili beslenme, yetersiz sıvı alımı, kronik laksatif kullanımı ve anksiyete olarak sıralanabilir. Herhangi bir hastalığı olan kişilerde ise birçok nedene bağlı olarak gelişebilir.
Yetişkinlerde dışkılama sıklığı haftada 3 kez ile günde 3 kez arası normal kabul edilir ve haftada 2 veya daha az dışkılama kabızlık olarak kabul edilmektedir. Kabızlık; baş ağrısı, sinirlilik, hazımsızlık, nefeste kötü koku, karında gerginlik ve şişkinliğe neden olabilir.
Kabızlık, hepimizin hayatının belli dönemlerinde karşımıza çıkan bir sorundur, genellikle yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesiyle çözülebilmektedir. Ancak bu sorun kronik (sürekli yaşanan) bir hale geldiyse mutlaka hekime ve beslenmenizi düzenlemesi için diyetisyene başvurmalısınız. Kabızlıktan kurtulmak için laksatif içerikli ilaçlar ve lavmanlar hekime danışılmadan kullanılmamalıdır çünkü bu ilaçların uzun süre kullanımı sağlık açısından sakıncalıdır ve bağırsak tembelliğine neden olabilir.
Kabızlıktan Kurtulmak İçin Beslenme Önerileri
*Her gün yeterli miktarda (en az 8 su bardağı) su tüketmeye çalışın ve sıvı gıda alımızı artırın.
*Sabah aç karnına ılık su içmeyi deneyin. Ilık su bağırsak hareketlerini uyarır.
*Sabahları aç karnına kuru meyveler tüketmek veya kayısı ve erik meyvelerinden yapılmış marmelattan bir kaşık alınarak üzerine su içilmesi ve biraz fiziksel aktivite yapılması bağırsak hareketlerini artırır. Özellikle kuru eriğin içindeki difenil izatenin laksatif etki yaptığı düşünülmektedir.
*Dışkılama alışkanlığınızı düzenleyin. Her gün aynı saatte tuvalete gidin ve yeterli zaman ayırın. Dışkılama ihtiyacınızı uzun süre ertelemeyin.
*Posa içeriği yüksek besinler tüketin. Posa bağırsak lümenindeki basıncı azaltır, bağırsak çapını genişletir ve bağırsak hareketlerini artırır. Su emilimini artırarak bağırsağa su çekilmesine neden olur. Dışkının hacmini ve yumuşaklığını arttırır. Posa içeriği yüksek besinler; taze meyve ve sebzeler, kurubaklagiller ve tahıllardır. Her gün en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin. Kabuklu sebze ve meyveleri kabuğunu soymadan (tüketilebilenleri) tüketin. Tam buğday unundan yapılmış veya kepekli ekmek ve tahıl ürünleri tüketin. Pirinç pilavı ve makarna yerine bulgur pilavı tüketmeye çalışın veya tüketeceğiniz makarna ya da pilav kepekli olsun.
*Düzenli yemek yemek bağırsak hareketlerinizin de düzenli olmasını sağlar bu nedenle öğünlerinizi atlamayın.
*Düzenli fiziksel aktivite yapın. Fiziksel aktivitenin artması kalın bağırsak hareketlerinin düzenli olmasında etkilidir. Günlük 30 dakikalık yürüyüşler sindirim sisteminin daha iyi çalışmasına yardımcı olarak etkili olacaktır.
*Probiyotik özellikli besinler, bağırsak florasına etki ederek bağırsak düzeni sağlamaya yardımcı olmaktadır. Probiyotik yoğurt veya kefir bağırsakların sağlıklı çalışmasına yardımcı olur.
Sağlıklı ve neşeli bir hafta dileğiyle…